HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC TRẺ BỊ THỦY ĐẬU TẠI NHÀ

Thủy đậu là bệnh gì?

Bệnh thủy đậu do virus có tên Varicella Zoster gây ra, bệnh thường xuất hiện vào cuối đông đầu xuân kéo dài sang hè. Bệnh lây do tiếp xúc trực tiếp với dịch trên nốt phỏng hay qua đường hô hấp.

Bệnh thủy đậu có khả năng bùng phát thành dịch nếu không có biện pháp điều trị kịp thời

Bệnh xuất hiện với các triệu chứng sau:

Khởi phát: Giống như với những trường hợp nhiễm các loại virus khác người bệnh có thể có biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, một số trường hợp nhất là trẻ em có thể không có triệu chứng báo trước.

Toàn phát: Cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện những “nốt mụn nước”. Những nốt này có đặc điểm là nốt nhỏ tròn nhỏ xuất hiện nhanh trong vòng 12 – 24 giờ, các nốt này sẽ tiến triển thành những mụn nước, bóng nước. Nốt rạ có thể mọc khắp toàn thân hay mọc rải rác trên cơ thể, số lượng trung bình khoảng 100 – 500 nốt. Nốt rạ có chứa virus nên khi tiếp xúc với dịch trong nốt rạ này sẽ lây nhiễm cho người lành. Trong trường hợp bình thường những mụn nước này khô đi, trở thành vảy và tự khỏi hoàn toàn trong 4 – 5 ngày. Ở trẻ em, thủy đậu thường kéo dài khoảng 5 – 10 ngày dẫn đến việc phải nghỉ học.

Cách chăm sóc trẻ bị thủy đậu tại nhà

Khi trẻ bị thủy đậu cần được phát hiện sớm nhằm cách ly và có hướng chăm sóc đúng cách tránh những biến chứng của bệnh. Bệnh thường lành tính nhưng đôi khi gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, xuất huyết, nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng nốt rạ, viêm mô tế bào, viêm gan,... thậm chí tử vong. Vì vậy, để việc điều trị cho trẻ bị thủy đậu đạt hiệu quả cần kết hợp với một chế độ chăm sóc đúng cách. Dưới đây là một số lưu ý khi chăm sóc trẻ bị thủy đậu:

• Vì là bệnh có thể lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với dịch nốt phỏng nên khi trẻ bị thủy đậu, việc đầu tiên là các bậc cha mẹ nên cách ly trẻ tại nhà cho tới khi khỏi hẳn. Nên cho trẻ nằm trong phòng riêng, thoáng khí, có ánh sáng mặt trời. Thời gian cách ly là khoảng 7 đến 10 ngày từ lúc bắt đầu phát hiện bệnh (phát ban) cho đến khi các nốt phỏng nước khô vảy hoàn toàn.
• Trường hợp bất kỳ ai tiếp xúc với trẻ bị thủy đậu đều phải đeo khẩu trang tránh lây nhiễm. Sử dụng các vật dụng sinh hoạt cá nhân riêng: khăn mặt, cốc, chén, bát, đũa.
• Giữ bàn tay cho trẻ thật sạch. Đối với trẻ nhỏ nên cắt móng tay cho trẻ, giữ móng tay trẻ sạch hoặc có thể dùng bao tay vải để bọc tay trẻ nhằm tránh biến chứng nhiễm trùng da thứ phát do trẻ gãi gây trầy xước các nốt phỏng nước.
• Thay quần áo và tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm sạch. Nên mặc quần áo rộng, nhẹ, mỏng. Mặc quần áo vải mềm, thấm hút mồ hôi và đặc biệt chú ý tới việc đảm bảo vệ sinh da cho trẻ để tránh xảy ra biến chứng.
• Lưu ý để nốt phỏng tự vỡ, tránh làm vỡ các nốt phỏng vì sẽ để lại sẹo và dễ bị bội nhiễm vi khuẩn. Dùng dung dịch xanh Milian (xanh Methylene) để chấm lên các nốt phỏng nước đã vỡ.
• Cho trẻ ăn các thức ăn lỏng, dễ tiêu, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, uống nhiều nước.
• Vệ sinh vùng mũi họng hàng ngày cho trẻ bằng dung dịch nước muối sinh lý 0,9%.
• Trường hợp sốt cao, có thể dùng các thuốc hạ sốt giảm đau thông thường nhưng phải theo hướng dẫn của thầy thuốc, có thể dùng kháng sinh trong trường hợp nốt rạ bị nhiễm trùng: nốt rạ có mủ, vùng da xung quanh tấy đỏ.

Nếu trẻ cảm thấy khó chịu, lừ đừ, mệt mỏi, co giật, hôn mê hoặc có xuất huyết trên nốt rạ nên đưa đến ngay các cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị.

Phòng tránh bệnh thủy đậu như thế nào?

Hiện nay đã có vacxin phòng bệnh thủy đậu, nên cho trẻ chủ động tiêm phòng nhằm tránh lây nhiễm trong các đợt dịch bệnh thủy đậu.

Lịch tiêm phòng với từng độ tuổi trẻ như sau:

• Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi đến 12 tuổi: tiêm liều 1 và liều thứ 2 nên cách liều thứ nhất ít nhất là 6 tuần hoặc có thể tiêm liều thứ 2 khi trẻ 4-6 tuổi để gia tăng hiệu quả phòng bệnh.
• Đối với trẻ trên 13 tuổi: tiêm 2 liều cách nhau ít nhất là 6 tuần.

Khi trẻ bị thủy đậu cần được phát hiện sớm nhằm cách ly và có hướng chăm sóc đúng cách tránh những biến chứng của bệnh. Bệnh thường lành tính nhưng đôi khi gây ra những biến chứng nguy hiểm, chính vì vậy nên chủ động phòng bệnh bằng cách tiêm vacxin, đặc biệt là phụ nữ chuẩn bị muốn mang thai nên tiêm phòng thủy đậu vì khi mang thai mắc bệnh thủy đậu có thể trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh.