Ù TAI: NGUYÊN NHÂN, ẢNH HƯỞNG VÀ NHỮNG PHƯƠNG PHÁP CẢI THIỆN

1. Nguyên nhân chính gây ra ù tai

Ù tai không phải là một bệnh, mà là triệu chứng của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Hơn 80% các trường hợp ù tai có liên quan đến suy giảm thính lực.

• Tiếp xúc với tiếng ồn lớn (nguyên nhân phổ biến nhất): Đây là nguyên nhân hàng đầu. Tiếp xúc kéo dài hoặc đột ngột với âm thanh lớn (như máy móc công nghiệp, nhạc cường độ cao, tiếng súng, tiếng nổ) có thể làm tổn thương vĩnh viễn các tế bào lông nhỏ (tế bào thần kinh thính giác) trong ốc tai.
• Suy giảm thính lực do tuổi tác: Thính lực suy giảm tự nhiên theo thời gian, thường bắt đầu từ khoảng 60 tuổi. Ù tai thường là dấu hiệu đi kèm của quá trình này.
• Tắc nghẽn ống tai: Sự tích tụ quá nhiều ráy tai, dị vật hoặc nhiễm trùng tai có thể gây áp lực lên màng nhĩ, dẫn đến ù tai tạm thời.
• Rối loạn mạch máu (Ù tai khách quan): Một dạng hiếm gặp, trong đó tiếng ù được tạo ra từ nhịp đập của tim hoặc tiếng máu chảy, do các vấn đề như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch hoặc u mạch máu. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể nghe thấy tiếng ù khi khám.
• Các vấn đề sức khỏe khác: Bệnh Meniere, khối u thần kinh thính giác, rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ), chấn thương đầu/cổ, hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc (như Aspirin liều cao, một số kháng sinh).

2. Ảnh hưởng tiêu cực từ ù tai đến đời sống

Mặc dù ù tai thường không đe dọa đến tính mạng, nhưng ảnh hưởng của nó lên tâm lý và sinh hoạt hàng ngày là rất đáng kể:

• Mất ngủ và rối loạn giấc ngủ: Tiếng ù thường trở nên rõ ràng hơn khi môi trường yên tĩnh, khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ.
• Suy giảm tập trung và trí nhớ: Âm thanh liên tục quấy rầy làm giảm khả năng tập trung trong công việc hoặc học tập.
• Lo âu, căng thẳng và trầm cảm: Ù tai kéo dài có thể gây ra cảm giác khó chịu, bực bội, dẫn đến lo âu mạn tính hoặc trầm cảm.
• Khó giao tiếp: Nếu ù tai đi kèm với suy giảm thính lực, người bệnh càng khó nghe và hiểu lời nói, gây cô lập xã hội.

3. Các phương pháp cải thiện chứng ù tai hiệu quả

Mục tiêu của điều trị là giảm sự khó chịu và "tập cho não" bỏ qua tiếng ù, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

3.1. Điều trị bệnh lý gốc:

• Loại bỏ ráy tai: Nếu nguyên nhân là do ráy tai, việc làm sạch tai sẽ giúp loại bỏ tiếng ù.
• Kiểm soát huyết áp: Điều trị tăng huyết áp nếu ù tai là do rối loạn mạch máu.
• Thay đổi thuốc: Nếu tiếng ù là tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ xem xét thay thế hoặc điều chỉnh liều lượng.

3.2. Liệu pháp âm thanh:

• Cơ chế: Sử dụng âm thanh bên ngoài (như tiếng ồn trắng, âm thanh thiên nhiên, hoặc tiếng nhạc nhẹ) để làm lu mờ hoặc làm giảm sự chú ý của não bộ đối với tiếng ù.
• Thiết bị: Có thể sử dụng máy phát tiếng ồn trắng hoặc các ứng dụng trên điện thoại.

3.3. Máy trợ thính:

• Nếu ù tai đi kèm với suy giảm thính lực, máy trợ thính có thể làm tăng âm thanh bên ngoài, giúp lấn át tiếng ù và cải thiện giao tiếp. Nhiều máy trợ thính hiện đại còn tích hợp sẵn chương trình tạo âm thanh trị liệu cho ù tai.

3.4. Liệu pháp tái huấn luyện ù tai:

• Cơ chế: Kết hợp liệu pháp âm thanh với tư vấn tâm lý. Liệu pháp giúp hệ thần kinh quen dần và xem tiếng ù là một âm thanh trung tính, không gây khó chịu, từ đó loại bỏ phản ứng tiêu cực của người bệnh.

3.5. Thay đổi lối sống:

• Tránh tiếng ồn lớn: Sử dụng nút bịt tai hoặc tai nghe chống ồn ở môi trường làm việc hoặc giải trí ồn ào.
• Giảm chất kích thích: Hạn chế Caffeine, Nicotine và Rượu, vì chúng có thể làm tăng lưu lượng máu và khiến tiếng ù rõ hơn.
• Quản lý căng thẳng: Thực hành Thiền hoặc Yoga giúp giảm lo âu, gián tiếp làm giảm nhận thức về tiếng ù.

Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên và chẩn đoán y tế chuyên nghiệp. Vui lòng liên hệ với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng của Bệnh viện ĐKQT Thiên Đức để được tư vấn cụ thể.