VIÊM ĐẠI TRÀNG: TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

1. Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng (Colitis) đơn giản là tình trạng viêm nhiễm ở đại tràng. Tuy nhiên, khi nói đến các bệnh lý mạn tính, thuật ngữ này thường dùng để chỉ bệnh viêm ruột, bao gồm hai bệnh chính là viêm loét đại tràng và bệnh Crohn. Đây là những bệnh lý tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm lẫn các mô của đường tiêu hóa.

2. Phân biệt viêm loét đại tràng và bệnh Crohn:

Mặc dù cả viêm loét đại tràng và bệnh Crohn đều gây viêm đường tiêu hóa, chúng có những đặc điểm khác biệt quan trọng:

2.1. Viêm loét đại tràng:

• Vị trí viêm: Chỉ giới hạn ở đại tràng và trực tràng.
• Độ sâu viêm: Chỉ ảnh hưởng đến lớp niêm mạc (lớp lót bên trong) của đại tràng.
• Hình thái viêm: Các vết loét nông, lan rộng, thường chảy máu.
• Biến chứng: Ít gặp lỗ rò và hẹp lòng ruột hơn. Tăng nguy cơ ung thư đại tràng.

2.2. Bệnh Crohn:

• Vị trí viêm: Có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa, từ miệng đến hậu môn.
• Độ sâu viêm: Có thể ảnh hưởng đến toàn bộ chiều dày của thành ruột (từ niêm mạc đến lớp cơ).
• Hình thái viêm: Viêm dạng hạt, có thể tạo thành các vết loét sâu, nứt kẽ.
• Biến chứng: Thường gặp lỗ rò (giữa ruột với các cơ quan khác), hẹp lòng ruột, áp xe. Tăng nguy cơ ung thư ruột non và đại tràng.

3. Triệu chứng của viêm đại tràng:

Mặc dù có những khác biệt, cả viêm loét đại tràng và bệnh Crohn đều có thể gây ra các triệu chứng tương tự, bao gồm:

• Đau bụng: Có thể là đau quặn, đau âm ỉ, thường ở vùng bụng dưới.
• Tiêu chảy: Thường xuyên, có thể kèm theo máu (đặc biệt trong viêm loét đại tràng), chất nhầy hoặc mủ.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Mệt mỏi, suy nhược.
• Sốt.
• Đi ngoài ra máu: Thường gặp hơn trong viêm loét đại tràng.
• Cảm giác muốn đi tiêu gấp: Thường gặp hơn trong viêm loét đại tràng.
• Đau trực tràng.
• Các biểu hiện ngoài ruột: Viêm khớp, viêm mắt, các vấn đề về da (ví dụ: ban đỏ nút, loét da), các vấn đề về gan và đường mật.

Tuy nhiên, các triệu chứng có thể khác nhau về mức độ nghiêm trọng và tần suất giữa hai bệnh và ở mỗi cá nhân. Bệnh Crohn có xu hướng gây ra các biến chứng như lỗ rò và hẹp lòng ruột nhiều hơn, dẫn đến các triệu chứng đặc trưng như đau bụng dữ dội, tắc ruột.

4. Phương pháp điều trị viêm đại tràng:

Mục tiêu điều trị viêm đại tràng là giảm viêm, đạt được và duy trì tình trạng thuyên giảm (không có triệu chứng), ngăn ngừa các đợt bùng phát và các biến chứng. Các phương pháp điều trị chuyên sâu hiện nay bao gồm:

4.1. Thuốc chống viêm:

• 5-Aminosalicylates (5-ASAs): Như mesalamine, sulfasalazine, thường được sử dụng để điều trị viêm loét đại tràng từ nhẹ đến trung bình và duy trì tình trạng thuyên giảm.
• Corticosteroids: Như prednisone, budesonide, có tác dụng giảm viêm nhanh chóng và thường được sử dụng để điều trị các đợt bùng phát của cả viêm loét đại tràng và bệnh Crohn. Tuy nhiên, không nên sử dụng lâu dài do tác dụng phụ.

4.2. Thuốc ức chế miễn dịch:

• Azathioprine, 6-mercaptopurine: Giúp ức chế hệ thống miễn dịch và thường được sử dụng để duy trì tình trạng thuyên giảm ở cả hai bệnh, đặc biệt khi không đáp ứng với 5-ASAs hoặc cần giảm liều corticosteroids.
• Methotrexate: Thường được sử dụng trong điều trị bệnh Crohn.

4.3. Liệu pháp sinh học:

Đây là nhóm thuốc tiên tiến, nhắm mục tiêu vào các protein cụ thể trong hệ thống miễn dịch gây ra viêm. Các loại thuốc sinh học phổ biến bao gồm:

• Thuốc ức chế TNF-alpha (Tumor Necrosis Factor alpha): Như infliximab, adalimumab, golimumab, certolizumab pegol, hiệu quả trong điều trị cả viêm loét đại tràng và bệnh Crohn từ trung bình đến nặng.
• Thuốc ức chế integrin: Như vedolizumab, nhắm mục tiêu vào sự di chuyển của các tế bào viêm vào ruột, thường được sử dụng khi các thuốc ức chế TNF-alpha không hiệu quả.
• Thuốc ức chế interleukin: Như ustekinumab, nhắm mục tiêu vào các interleukin liên quan đến viêm, được sử dụng trong điều trị bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.

4.4. Thuốc điều trị triệu chứng:

• Thuốc chống tiêu chảy: Như loperamide.
• Thuốc giảm đau.
• Thuốc chống co thắt.

4.5. Hỗ trợ dinh dưỡng:

Đóng vai trò quan trọng, đặc biệt trong bệnh Crohn, nơi có thể xảy ra tình trạng kém hấp thu. Bệnh nhân có thể cần bổ sung vitamin, khoáng chất hoặc sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng đặc biệt. Trong một số trường hợp, nuôi ăn qua đường tĩnh mạch (parenteral nutrition) hoặc qua ống thông (enteral nutrition) có thể cần thiết.

4.6. Phẫu thuật:

• Viêm loét đại tràng: Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đại tràng (colectomy) có thể là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc có biến chứng nghiêm trọng.
• Bệnh Crohn: Phẫu thuật có thể cần thiết để điều trị các biến chứng như tắc ruột, lỗ rò, áp xe hoặc cắt bỏ các đoạn ruột bị tổn thương nặng. Tuy nhiên, phẫu thuật không chữa khỏi bệnh Crohn và bệnh có thể tái phát ở các vị trí khác.

Viêm đại tràng, bao gồm viêm loét đại tràng và bệnh Crohn, là những bệnh lý viêm ruột mạn tính phức tạp. Việc phân biệt rõ ràng giữa hai bệnh này, nhận diện triệu chứng và áp dụng các phương pháp điều trị chuyên sâu hiện nay đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Bạn đang lo lắng về sức khỏe đường tiêu hóa? Hãy gạt bỏ mọi âu lo tại Phòng Nội Soi Tiêu Hóa Bệnh Viện Thiên Đức.Chúng tôi không chỉ cung cấp dịch vụ nội soi với trang thiết bị hiện đại bậc nhất và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, thời gian thực hiện nhanh chóng mà còn kiến tạo một hành trình trải nghiệm y tế nhẹ nhàng, thoải mái và an toàn tuyệt đối. Tại Thiên Đức, sự an tâm của bạn là ưu tiên hàng đầu. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe tiêu hóa một cách toàn diện và tin cậy.