NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ GIẢM ĐAU KHI SINH
Cách làm giảm cơn đau đẻ Giảm đau khi sinh trong sản khoa được chia ra 2 nhóm phương pháp: Phương pháp không dùng thuốc và phương pháp dùng thuốc.
Phương pháp không dùng thuốc bao gồm: bấm huyệt, châm cứu, tâm lý liệu pháp, âm nhạc, thôi miên, thủy liệu pháp, tư thế khi sanh, ... Phương pháp dùng thuốc bao gồm: Thuốc gây nghiện đường tĩnh mạch, khí mê và gây tê vùng (Gây tê ngoài màng cứng (NMC), gây tê tủy sống hoặc phối hợp gây tê NMC - tê tủy sống. Hiện nay, phương pháp gây tê NMC là kỹ thuật giảm đau hiệu quả nhất và phù hợp nhất cho bà mẹ và bé đối với cả trường hợp sinh thường hay sinh mổ. Với những sản phụ đã được gây tê ngoài màng cứng để giảm đau, nếu có chỉ sinh mổ lấy thai, họ sẽ được tiêm thuốc tê với liều lượng, nồng độ lớn hơn để mổ.
Thuốc giảm đau khi sinh thường Thuốc giảm đau khi sinh thường được sử dụng hiệu quả an toàn nhất cho mẹ và bé hiện nay là phương pháp gây tê ngoài màng cứng hay đẻ không đau.
Đẻ không đau là dùng phương pháp gây tê ngoài màng cứng để giảm đau. Thuốc tê được bơm vào khoang ngoài màng cứng (không phải trong tủy sống, khoang này nằm bên ngoài tủy sống, bắt đầu từ đốt sống cổ đầu tiên đến vùng cùng - cụt). Bằng kỹ thuật chuyên môn, người bác sĩ gây mê hồi sức sẽ xác sinh khoang này và luồn 1 ống thông nhỏ vào đó, thuốc tê được truyền liên tục để giảm đau cho đến khi sanh xong.
Trong đẻ không đau, tê tủy sống ít khi được thực hiện riêng lẻ, thường là tê tủy sống (lượng thuốc tê rất ít) phối hợp cùng tê ngoài màng cứng. Tê tủy sống cho phép giảm đau ngay sau khi tiêm. Còn tê NMC, sau liều lớn thuốc tê đầu tiên, phải mất khoảng 10 phút thì sản phụ mới hết đau.
Thuốc tê sử dụng trong tê NMC để giảm đau thường dùng với nồng độ rất thấp, chỉ đủ để ức chế cảm giác đau mà không làm ảnh hưởng đến vận động. Vậy, việc rặn sinh sẽ diễn ra gần như bình thường, sản phụ có thể yên tâm.
Việc truyền thuốc tê liên tục vào khoang NMC, ở một số sản phụ, đôi khi hoàn toàn không đau, hoặc có cảm giác nặng chân, bác sĩ gây mê phải điều chỉnh liều thuốc cho phù hợp. Mục tiêu của đẻ không đau là làm giảm 70-80% cảm giác đau, chỉ chừa lại 20-30% đau, đủ để sản phụ biết cơn gò gây đau, phối hợp rặn tốt khi cổ tử cung mở trọn.
Gây tê ngoài màng cứng có gây nguy hiểm cho bé không? Thuốc tê sử dụng để gây tê NMC không gây nguy hiểm gì cho bé. Gây tê NMC chỉ ngăn chặn dẫn truyền thần kinh (cảm giác đau) ở bà mẹ, không gây độc cho bé. Huyết áp của mẹ phải được giữ ổn định và theo dõi thường xuyên, nếu cần có thể được điều chỉnh bằng thuốc.
Những tác dụng phụ có thể ảnh hưởng đối với người mẹ
- Sản phụ có thể cảm thấy một chút khó chịu tạm thời do giảm huyết áp. Đôi khi lạnh run, ngứa cũng có thể xảy ra. Sản phụ có thể cảm thấy tê chân, hai chân hơi nặng hoặc khó khăn khi nhấc chân lên.
- Sản phụ có thể cảm thấy khó khăn thoáng qua khi tiểu và có thể phải đặt ống thông tiểu.
- Đau lưng sau sinh: Một số phụ nữ cho rằng đau lưng sau sinh là do gây tê ngoài màng cứng tuy nhiên không một nghiên cứu nào chỉ ra rằng đau lưng sau sanh là do gây tê NMC. Trên thực tế, 50% sản phụ không dùng phương pháp “đẻ không đau” khi đi sinh, vẫn gặp đau lưng sau sinh.
Đau lưng sau sinh có thể do những nguyên nhân sau: sự biến đổi hình dạng cột sống khi mang thai, giãn dây chằng vùng cột sống lưng, tư thế không phù hợp trên bàn sanh do đau,... Tuy nhiên, nếu đau do gây tê NMC tại vị trí tiêm, nó sẽ tự hết trong 48 giờ.