HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH: TRIỆU CHỨNG, CHẨN ĐOÁN, QUẢN LÝ TÌNH TRẠNG BỆNH

1. Hội chứng ruột kích thích là gì?

Hội chứng ruột kích thích (Irritable Bowel Syndrome - IBS), là một rối loạn chức năng của hệ tiêu hóa, đặc trưng bởi đau bụng tái phát, liên quan đến sự thay đổi về tần suất hoặc hình dạng phân. Đây là một tình trạng mạn tính, có nghĩa là các triệu chứng có thể kéo dài trong nhiều năm và có xu hướng tái phát. Điều quan trọng cần lưu ý là IBS không gây ra tổn thương cấu trúc nào có thể nhìn thấy được trong ruột, như viêm loét hay khối u.

2. Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích:

Các triệu chứng của IBS rất đa dạng và có thể khác nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Đau bụng hoặc khó chịu ở bụng: Thường là triệu chứng chính, có thể là đau quặn, đau âm ỉ hoặc cảm giác khó chịu. Cơn đau thường giảm sau khi đi tiêu.
• Thay đổi thói quen đại tiện:
  • Tiêu chảy chiếm ưu thế: Đi tiêu phân lỏng hoặc tóe nước thường xuyên.
  • Táo bón chiếm ưu thế: Khó khăn trong việc đi tiêu, đi tiêu ít hơn 3 lần một tuần.
  • Hỗn hợp cả tiêu chảy và táo bón: Xen kẽ giữa các giai đoạn tiêu chảy và táo bón.
• Đầy hơi và chướng bụng: Cảm giác bụng căng tức, khó chịu do tích tụ khí.
• Cảm giác đi tiêu không hết: Ngay cả sau khi vừa đi tiêu xong.
• Có chất nhầy trong phân: Thường không đáng lo ngại nhưng có thể là một triệu chứng của IBS.

Các triệu chứng của IBS có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như stress, chế độ ăn uống, thay đổi hormone và các yếu tố tâm lý khác.

3. Cách chẩn đoán bệnh hội chứng ruột kích thích:

Việc chẩn đoán IBS thường dựa trên các tiêu chuẩn lâm sàng, nghĩa là dựa vào các triệu chứng mà người bệnh mô tả. Không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể xác định chắc chắn IBS. Quá trình chẩn đoán thường bao gồm:

• Tiêu chuẩn Rome: Đây là bộ tiêu chuẩn quốc tế được sử dụng để chẩn đoán IBS. Tiêu chuẩn hiện tại (Rome IV) bao gồm đau bụng tái phát ít nhất 1 ngày mỗi tuần trong 3 tháng qua, đi kèm với ít nhất hai trong số các yếu tố sau:
  • Liên quan đến việc đi tiêu.
  • Liên quan đến sự thay đổi về tần suất đi tiêu.
  • Liên quan đến sự thay đổi về hình dạng (vẻ ngoài) của phân.
• Tiền sử bệnh và khám thực thể: Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, các yếu tố làm tăng hoặc giảm triệu chứng, cũng như tiền sử bệnh cá nhân và gia đình. Khám thực thể thường không phát hiện bất thường ở người bệnh IBS.
• Loại trừ các bệnh lý khác: Bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh lý tiêu hóa khác có triệu chứng tương tự, chẳng hạn như xét nghiệm máu, xét nghiệm phân (để kiểm tra nhiễm trùng hoặc viêm), nội soi đại tràng (để kiểm tra các bất thường ở đại tràng).

4. Các phương pháp phòng tránh bệnh hội chứng ruột kích thích:

4.1. Thay đổi chế độ ăn uống:

• Chế độ ăn ít FODMAP (Low-FODMAP Diet): FODMAP là một nhóm các carbohydrate chuỗi ngắn khó tiêu hóa, có thể gây ra các triệu chứng IBS ở nhiều người. Áp dụng chế độ ăn này dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp giảm đáng kể các triệu chứng.
• Tăng cường chất xơ: Đặc biệt hữu ích cho những người bị táo bón chiếm ưu thế. Tuy nhiên, cần tăng từ từ để tránh gây đầy hơi.
• Tránh các thực phẩm kích thích: Các loại thực phẩm và đồ uống như caffeine, rượu, đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, các chất tạo ngọt nhân tạo có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng IBS.
• Ăn các bữa nhỏ và thường xuyên: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
• Uống đủ nước: Duy trì đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể.

4.2. Quản lý căng thẳng:

Stress và lo lắng có thể làm bùng phát các triệu chứng IBS. Các biện pháp quản lý căng thẳng hiệu quả bao gồm:

• Yoga và thiền: Giúp thư giãn tâm trí và cơ thể.
• Các bài tập thở sâu: Có thể thực hiện bất cứ lúc nào để giảm căng thẳng tức thì.
• Liệu pháp nhận thức hành vi (Cognitive Behavioral Therapy - CBT): Giúp thay đổi suy nghĩ và hành vi tiêu cực liên quan đến IBS.
• Liệu pháp thôi miên (Hypnotherapy): Một số nghiên cứu cho thấy thôi miên có thể giúp giảm các triệu chứng IBS.

4.3. Sử dụng thuốc:

Bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc để giúp kiểm soát các triệu chứng cụ thể của IBS:

• Thuốc nhuận tràng: Cho những người bị táo bón chiếm ưu thế.
• Thuốc chống tiêu chảy: Cho những người bị tiêu chảy chiếm ưu thế.
• Thuốc chống co thắt: Giúp giảm đau bụng và co thắt.
• Thuốc chống trầm cảm liều thấp: Có thể giúp giảm đau và cải thiện tâm trạng ở một số người.
• Men vi sinh (Probiotics): Một số chủng men vi sinh có thể có lợi cho việc giảm các triệu chứng IBS.

4.4. Thay đổi lối sống:

• Tập thể dục thường xuyên: Giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và có thể giảm các triệu chứng IBS.
• Đảm bảo ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ giấc rất quan trọng cho sức khỏe tiêu hóa và tinh thần.
• Ghi nhật ký triệu chứng: Theo dõi các triệu chứng, chế độ ăn uống và mức độ stress có thể giúp bạn xác định các yếu tố kích hoạt.

Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn tiêu hóa phổ biến với nhiều triệu chứng đa dạng. Việc nhận diện sớm các triệu chứng, được chẩn đoán chính xác và áp dụng các phương pháp quản lý lâu dài bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, quản lý căng thẳng và sử dụng thuốc khi cần thiết sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng bệnh và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống.

Bạn đang lo lắng về sức khỏe đường tiêu hóa? Hãy gạt bỏ mọi âu lo tại Phòng Nội Soi Tiêu Hóa Bệnh Viện Thiên Đức.Chúng tôi không chỉ cung cấp dịch vụ nội soi với trang thiết bị hiện đại bậc nhất và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, thời gian thực hiện nhanh chóng mà còn kiến tạo một hành trình trải nghiệm y tế nhẹ nhàng, thoải mái và an toàn tuyệt đối. Tại Thiên Đức, sự an tâm của bạn là ưu tiên hàng đầu. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe tiêu hóa một cách toàn diện và tin cậy.