GIẢM THÍNH LỰC: CÁC LOẠI SUY GIẢM THÍNH LỰC VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP HỖ TRỢ
Việc phân loại dựa trên vị trí cấu trúc tai bị tổn thương là rất quan trọng để xác định phương pháp điều trị và hỗ trợ phù hợp.
1.1. Suy giảm thính lực dẫn truyền:
- Vị trí tổn thương: Tai ngoài hoặc tai giữa (ống tai, màng nhĩ, xương con).
- Cơ chế: Âm thanh bị cản trở, không thể truyền dẫn hiệu quả từ môi trường bên ngoài vào tai trong.
- Nguyên nhân phổ biến: Tắc nghẽn ráy tai, thủng màng nhĩ, nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa), xơ cứng chuỗi xương con.
- Đặc điểm: Thường có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
1.2. Suy giảm thính lực tiếp nhận thần kinh:
- Vị trí tổn thương: Tai trong (ốc tai, tế bào lông) hoặc đường dẫn truyền thần kinh thính giác đến não.
- Cơ chế: Tế bào lông bị tổn thương hoặc dây thần kinh thính giác không thể truyền tín hiệu điện chính xác đến não.
- Nguyên nhân phổ biến: Lão hóa (Presbycusis), tiếp xúc tiếng ồn lớn, bệnh Meniere, tác dụng phụ của thuốc.
- Đặc điểm: Thường là vĩnh viễn. Phương pháp hỗ trợ chính là máy trợ thính hoặc ốc tai điện tử.
1.3. Suy giảm thính lực hỗ hợp:
- Vị trí tổn thương: Kết hợp cả tai ngoài/tai giữa và tai trong/thần kinh thính giác.
- Cơ chế: Giao thoa âm thanh (dẫn truyền) và xử lý tín hiệu (tiếp nhận) đều bị ảnh hưởng.
- Điều trị: Kết hợp điều trị phần dẫn truyền (phẫu thuật/thuốc) và hỗ trợ phần tiếp nhận (máy trợ thính).
2. Các dấu hiệu cảnh báo sớm
Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, nên đi khám thính lực sớm:
- Thường xuyên yêu cầu người khác lặp lại lời nói.
- Tăng âm lượng TV hoặc radio quá mức (đến mức người khác thấy khó chịu).
- Khó khăn khi nghe ở nơi ồn ào (nhà hàng, họp nhóm đông người).
- Nghe được nhưng không hiểu (thấy tiếng nói nhưng không phân biệt được từ).
- Bị ù tai (tiếng kêu, tiếng vo ve trong tai).
- Tránh các cuộc trò chuyện hoặc tụ tập xã hội vì ngại phải nghe.
3. Các phương pháp chẩn đoán và đánh giá thính lực
- Khám tai mũi họng: Kiểm tra ống tai, màng nhĩ để loại trừ các vấn đề dẫn truyền (ráy tai, nhiễm trùng).
- Đo thính lực đồ: Kiểm tra khả năng nghe các tần số âm thanh khác nhau (tần số cao và thấp). Thính lực đồ là tiêu chuẩn vàng để xác định loại và mức độ suy giảm thính lực.
- Đo nhĩ lượng: Kiểm tra chức năng của tai giữa và sự di chuyển của màng nhĩ (thường dùng để chẩn đoán vấn đề dẫn truyền).
4. Các phương phapx hỗ trợ và phục hồi thính lực hiện đại
Tùy thuộc vào loại và mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ đề xuất giải pháp tối ưu:
4.1. Điều trị y tế và phẫu thuật:
- Áp dụng chủ yếu cho suy giảm thính lực dẫn truyền.
- Phẫu thuật: Để sửa chữa màng nhĩ bị thủng, loại bỏ u hoặc thay thế chuỗi xương con bị xơ cứng (ví dụ: Phẫu thuật tái tạo chuỗi xương con).
- Thuốc: Dùng thuốc kháng sinh hoặc chống viêm để điều trị viêm tai.
4.2. Thiết bị hỗ trợ nghe (máy trợ thính):
- Là giải pháp phổ biến nhất cho suy giảm thính lực tiếp nhận.
- Cơ chế: Khuếch đại âm thanh bên ngoài và điều chỉnh tần số để âm thanh được truyền đến tai trong mạnh mẽ và rõ ràng hơn.
- Lựa chọn: Có nhiều loại máy khác nhau (đeo sau tai BTE, trong ống tai ITE, hoàn toàn trong tai CIC) tùy thuộc vào mức độ nghe kém, lối sống và thẩm mỹ.
4.3. Ốc tai điện tử:
- Dành cho bệnh nhân bị suy giảm thính lực nghiêm trọng đến sâu mà máy trợ thính không còn hiệu quả.
- Cơ chế: Thiết bị được cấy ghép phẫu thuật, bỏ qua các tế bào lông bị tổn thương trong ốc tai và kích thích trực tiếp dây thần kinh thính giác, chuyển đổi âm thanh thành tín hiệu điện cho não xử lý.
4.4. Các liệu pháp phục hồi chức năng:
- Tái huấn luyện thính giác: Thực hành nghe và phân biệt âm thanh trong môi trường trị liệu.
- Liệu pháp đọc khẩu hình: Học cách đọc cử động môi của người nói để hỗ trợ quá trình nghe.
Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên và chẩn đoán y tế chuyên nghiệp. Vui lòng liên hệ với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng của Bệnh viện ĐKQT Thiên Đức để được tư vấn cụ thể.